Μεξικό

Το Τσιτσέν Ιτζά είναι μια μεγάλη προκολομβιανή αρχαιολογική περιοχή της Νέας Αυτοκρατορίας των Μάγιας. Βρίσκεται στη χερσόνησο Γιουκατάν, ανάμεσα στη Μέριδα και το Κανκούν. Η πόλη ιδρύθηκε γύρω στον 6o μ.Χ. αιώνα και έφθασε στη μεγαλύτερη ακμή της κατά τον 11o, 12o και 13o αιώνα. Ήταν το πολιτικό, θρησκευτικό, πολιτιστικό και στρατιωτικό κέντρο του μεγάλου αυτού πολιτισμού. Ο αρχαιολογικός χώρος περιλαμβάνει διάφορα πέτρινα κτίρια, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με ένα σύστημα λιθόστρωτων μονοπατιών. Ο ναός-πυραμίδα του Κουκουλκάν, γνωστός και ως Ελ Καστίγιο/το Κάστρο, είναι το επιβλητικότερο οικοδόμημα του Τσιτσέν Ιτζά και δεσπόζει στο κέντρο του αρχαιολογικού χώρου. Οι τέσσερις σκάλες, με τα 91 σκαλοπάτια η κάθε μια, βλέπουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Δύο φορές τον χρόνο, κατά τη διάρκεια των ισημεριών της άνοιξης και του φθινοπώρου, δημιουργείται στη βόρεια σκάλα μια εντυπωσιακή οφθαλμαπάτη. Το κτίριο που ονομάζεται Ελ Καρακόλ (Σαλιγκάρι), λόγω της στριφτής του σκάλας, ήταν αστρονομικό παρατηρητήριο. Οι διάφορες σχισμές στους τοίχους αντιστοιχούν στη θέση ορισμένων ουράνιων σωμάτων σε σημαντικές ημερομηνίες του ημερολογίου των Μάγιας. Ο ναός των Πολεμιστών βρίσκεται σε μια μικρή πυραμίδα και κοσμείται με γλυπτά του θεού της βροχής Τσακ και του φτερωτού ερπετού Κουκουλκάν. Το γήπεδο μπάλας είναι το μακρύτερο στη Μεσοαμερική. Το Τσιτσέν Ιτζά αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και ένα από τα 7 σύγχρονα θαύματα του κόσμου.

Η Μέριδα είναι η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα της πολιτείας Γιουκατάν, στη χερσόνησο του Γιουκατάν. Ιδρύθηκε το 1542 στη θέση ενός οικισμού των Μάγιας και υπήρξε σημαντική πόλη κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας. Όπως και οι περισσότερες αποικιακές ισπανικές πόλεις, η Μέριδα είναι κτισμένη βάσει ενός χωροταξικού σχεδίου με επίκεντρο την κεντρική πλατεία, την Πλάσα Γκράντε (γνωστή και ως Πλάσα Μαγιόρ ή Πλάσα δε λα Ιντεπεντένσια). Το Δημοτικό Μέγαρο συνδυάζει διάφορους ρυθμούς, ενώ ο πύργος του ρολογιού προστέθηκε κατά τη δεκαετία του 1920. Η Κάσα δε Μοντέχο υπήρξε το μέγαρο των πρώτων Ισπανών κυβερνητών. Σήμερα στο κτίριο αυτό στεγάζεται μία τράπεζα, διατηρεί όμως το προστώο της με τον θυρεό της οικογένειας Μοντέχο και τους ανδριάντες των δύο κονκισταδόρες να στέκουν θριαμβευτές πάνω από τα κεφάλια των Ινδιάνων. Απέναντι από το Δημαρχείο βρίσκεται ο Καθεδρικός ναός, ο παλιότερος της Αμερικής. Η ανέγερσή του άρχισε στις αρχές της δεκαετίας του 1560 και ολοκληρώθηκε το 1598. Το Κυβερνητικό Μέγαρο του 19ου αιώνα, δίπλα στον Καθεδρικό ναό, φιλοξενεί τις αρχές του Γιουκατάν. Η Μέριδα θεωρείται η πολιτιστική πρωτεύουσα της χερσονήσου και το θέατρο Χοσέ Πεόν Κοντρέρας είναι ένας από τους πιο αξιόλογους θεσμούς του. Εκτός από τα πανέμορφα κτίρια της αριστοκρατίας των αποίκων, οι πλούσιες αγορές με είδη λαϊκής τέχνης, αλλά και η νυχτερινή ζωή συμπληρώνουν την εικόνα αυτής της ιδιαίτερα γοητευτικής πόλης.

Το Τεοτιουακάν είναι μία από τις εντυπωσιακότερες πόλεις του αρχαίου κόσμου. Βρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της σύγχρονης Πόλης του Μεξικού. Το όνομα Τεοτιουακάν δόθηκε από τους Αζτέκους και σημαίνει "Η πόλη των θεών" ή "Ο τόπος όπου οι άνθρωποι γίνονται θεοί". Όπως υποδηλώνει και το όνομά του, το Τεοτιουακάν ήταν κράτος θεοκρατικό και το ιερατείο ασκούσε υπέρτατη εξουσία. Κατά την περίοδο από το 200 π.Χ. έως το 750 μ.Χ. το Τεοτιουακάν είχε εξελιχθεί σε ένα τεράστιο αστικό και διοικητικό κέντρο, το οποίο άσκησε σημαντική επίδραση στους κατοπινούς πολιτισμούς του Μεξικού (Τολτέκων, Αζτέκων κλπ.). Η χιλιετής σχεδόν ιστορία της πόλης διακρίνεται σε τέσσερις διαδοχικές περιόδους, που είναι γνωστές ως Τεοτιουακάν Ι (το διάστημα από το 200 π.Χ. έως το έτος 0, κατά το οποίο σηματοδοτείται η γένεση της πόλης), Τεοτιουακάν ΙΙ (το διάστημα από το έτος 0 έως το 350 μ.Χ., κατά το οποίο γίνεται η μετεξέλιξη από πόλη-κράτος σε μητροπολιτικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής), Τεοτιουακάν ΙΙΙ (το διάστημα 350 μ.Χ.-650 μ.Χ. είναι η κλασική περίοδος του Τεοτιουακάν, κατά την οποία η πόλη έφθασε στον κολοφώνα της ισχύος και της δόξας της) και Τεοτιουακάν ΙV (το διάστημα 650 μ.Χ.-750 μ.Χ. που σηματοδοτεί την τελική κατάρρευση, όταν η πόλη καταστράφηκε από τους Τολτέκους). Τα μεγάλα και επιβλητικά κτίσματα του Τεοτιουακάν, που περιελάμβαναν συγκροτήματα κατοικιών, ναούς, μεγάλες πλατείες, γήπεδα, ανάκτορα και πυραμίδες, καθώς και η θαυμαστή εικονογραφία στις χρωματιστές τοιχογραφίες και στα αγγεία, υποδηλώνουν έναν υψηλού επιπέδου πολιτισμό, οι πολιτιστικές επιδράσεις του οποίου εξαπλώθηκαν και μεταφυτεύθηκαν σε όλους τους μεσοαμερικανικούς πληθυσμούς. Τα κύρια μνημεία της πόλης του Τεοτιουακάν συνδέονται μεταξύ τους με ένα κεντρικό δρόμο πλάτους 45 μέτρων και μήκους 2 χιλιομέτρων, που ονομάζεται "Λεωφόρος των Νεκρών". Ανατολικά βρίσκεται η επιβλητική "Πυραμίδα του Ήλιου", η τρίτη μεγαλύτερη πυραμίδα στον κόσμο. Στο βόρειο άκρο της πόλης, η Λεωφόρος των Νεκρών καταλήγει στην "Πυραμίδα της Σελήνης". Στο νότιο τμήμα βρίσκεται ο "Ναός του Κετζαλκόατλ", αφιερωμένος στο θεό με τη μορφή φτερωτού φιδιού.

Το Εθνικό Μουσείο Ανθρωπολογίας βρίσκεται μέσα στο πάρκο Τσαπούλτεπεκ (Chapultepec) και αυτό καθεαυτό αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα της Πόλης του Μεξικού. Η κατασκευή του από τον αρχιτέκτονα Πέδρο Ραμίρες Βάσκες (Pedro Ramirez Vasqez) έγινε μέσα σε 18 μήνες και εγκαινιάστηκε το 1964. Σκοπός του είναι η διατήρηση και προστασία της καλλιτεχνικής κληρονομιάς του Μεξικού, η οποία περιλαμβάνει πολλούς λαούς και επομένως διαφορετικές κοσμοθεωρίες. Οι αλλεπάλληλοι πολιτισμοί που ευδοκίμησαν στις αχανείς εκτάσεις του Μεξικού, από τους Ολμέκους της προκλασικής περιόδου έως τους Αζτέκους της περιόδου της Ισπανικής κατάκτησης, βρήκαν στο Μουσείο αυτό έναν ιδανικό χώρο συνύπαρξης και συγκρητισμού. Τα λείψανα που άφησαν πίσω τους αυτοί οι παράδοξοι και επινοητικοί λαοί - αγάλματα, είδωλα, λατρευτικά αντικείμενα, αστρονομικά σύμβολα και σκεύη καθημερινής ζωής - ξαναβρήκαν στο Μουσείο αυτό έναν ζωτικό χώρο. Ο εθνικός πολιτισμός του Μεξικού αποτελεί κράμα δύο διαφορετικών πολιτιστικών παραδόσεων: της Ινδιάνικης ή Μεσοαμερικανικής και της Ισπανικής. Η συνειδητοποίηση της διττής αυτής πολιτιστικής υπόστασης άρχισε ήδη από τον 18ο αιώνα, όταν ορισμένοι άνθρωποι του πνεύματος άρχισαν να ενδιαφέρονται για την αρχαιολογία, την ιστορία και την εθνολογία της χώρας τους. Από την επανάσταση του 1910 και μετά οι Μεξικάνοι άρχισαν να αντιλαμβάνονται όλο και περισσότερο τη σημασία και το βάρος της διπλής τους κληρονομιάς. Η δημιουργία του Εθνικού Μουσείου Ανθρωπολογίας του Μεξικού έδωσε μια αποφασιστική ώθηση στην εξέλιξη των ανθρωπολογικών σπουδών στη χώρα αυτή. Το Εθνικό Μουσείο Ανθρωπολογίας είναι ταυτόχρονα μουσείο ιστορίας της τέχνης και της επιστήμης της ανθρωπολογίας, ένα πραγματικό μουσείο-πρότυπο. Η επίσκεψή του είναι μία αισθητική απόλαυση και μία παιδευτική εμπειρία.