Βραζιλια

Το Καρναβάλι αποτελεί για το Ρίο ντε Τζανέιρο το σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς. Η προετοιμασία του διαρκεί σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο - λέγεται ότι για τους κατοίκους του Ρίο η χρονιά ξεκινά μετά το τέλος του καρναβαλιού. Πρωτότυπα κοστούμια, μουλάτες καλλονές και σάμπα. Μία ευκαιρία για ολοκληρωτική απελευθέρωση - ένας ομαδικός παροξυσμός και παραλήρημα. Για τέσσερις ημέρες το Ρίο ντε Τζανέιρο μεταμορφώνεται! Οι Βραζιλιάνοι ξεχνούν για λίγο τη φτώχεια, τις έγνοιες και την καθημερινότητά τους και ξεφαντώνουν χορεύοντας σάμπα. Διαγωνισμοί κοστουμιών, χορός και μουσική στους δρόμους, πάρτι μεταμφιεσμένων στα night club της πόλης, πυροτεχνήματα και η περίφημη παρέλαση των σχολών της σάμπα στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο, τον Σαμπόντρομο (Σαμποδρόμιο), συνθέτουν το σκηνικό του πιο θεαματικού καρναβαλιού στον κόσμο. Στην παρέλαση παίρνουν μέρος χιλιάδες χορευτές που φορούν φαντασμαγορικές στολές και εντυπωσιακές χορεύτριες που φορούν μόνο τα… απολύτως απαραίτητα. Πλήθος από μουσικές μπάντες συνοδεύουν τις παρελάσεις των μεταμφιεσμένων που οργανώνουν οι διάφορες σχολές σάμπας (escolas de samba). Το καρναβάλι του Ρίο θεωρείται ο βασιλιάς των καρναβαλιών και προσελκύει χιλιάδες τουρίστες από όλο τον κόσμο.

Η Σάμπα (Samba) είναι μουσικοχορευτικό είδος και πολιτισμικό χαρακτηριστικό της Βραζιλίας. Αποτελεί ένα από τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του βραζιλιάνικου πολιτισμού, και είναι ιδιαίτερα γνωστή για τον ζωηρό ρυθμό της και την ερωτική της χορευτική έκφραση. Οι ρίζες της ανάγονται στην Δυτική Αφρική, από την οποία εκατομμύρια ιθαγενών μεταφέρθηκαν σαν σκλάβοι στον Νέο Κόσμο κατά την εποχή του δουλεμπορίου. Οι χορευτικές και τραγουδιστικές φόρμες της προέκυψαν από αφροβραζιλιάνικες λαϊκές εκφράσεις που, με τη σειρά τους, επηρεάστηκαν από άλλα είδη μουσικής των πόλεων στις αρχές του αιώνα. Αν και μουσική και χορός σάμπα αναπτύχθηκαν σε πολλά σημεία της Βραζιλίας, γενέτειρα της σύγχρονης σάμπα των πόλεων είναι η πόλη του Ρίο ντε Τζανέιρο. Το πρώτο τραγούδι που επίσημα αναγνωρίστηκε ως "σάμπα" ήταν το "Pelo telefone", μια επιτυχία στη διάρκεια του καρναβαλιού του 1917 στο Ρίο. Η σάμπα καθιερώθηκε ως κυρίαρχη μουσική του καρναβαλιού, σύντομα όμως αποδεσμεύτηκε από τον εποχιακό της χαρακτήρα και άρχισε να ακούγεται σε όλη τη διάρκεια του έτους. Από το 1920 άρχισε η ανάπτυξη των escolas de samba (σχολές σάμπα), οι οποίες οργάνωναν παρέες και άρματα για συμμετοχή στο ετήσιο καρναβάλι.

Η καποέιρα είναι μια αυθεντική λαϊκή καλλιτεχνική έκφραση, ένα αμάλγαμα φυλετικής πάλης, μουσικής, χορών και αφρικανικών τραγουδιών, που αντιπροσωπεύει σήμερα ένα από τα προπύργια της εθνικής ταυτότητας της Βραζιλίας. Συνδυάζει τις μορφές της πάλης, του παιχνιδιού και του χορού. Οι κινήσεις είναι πάντα ρευστές και κυκλικές. Η μουσική παίζει μεγάλο ρόλο: δεν συνοδεύει απλά τον χορό, αλλά εμψυχώνει ή καλμάρει τους χορευτές και μεταφέρει μηνύματα και εικόνες από την ιστορία και τον πολιτισμό τους. Η καποέιρα έχει τις ρίζες της στην πορεία των σκλάβων από την Αφρική. Ξεκίνησε ως αφρικανική πολεμική τέχνη που αναπτύχθηκε από τους σκλάβους ενάντια στη φυσική και πολιτισμική τους καταπίεση. Η αφρικανική αυτή πάλη των σκλάβων απαγορεύθηκε από τους καταπιεστές στα senzalas (καταλύματα των σκλάβων), γιατί θεωρούνταν από τους αφέντες πρόφαση εξέγερσης. Έτσι οι σκλάβοι αναγκάστηκαν να γυμνάζονται λαθραία στο δάσος. Η καποέιρα αποκαταστάθηκε επίσημα το 1932 και τελικά ανακηρύχθηκε εθνικό άθλημα.